ภาพจาก: Archdaily, Paul Vu

บันได (Staircase, stairway) เป็นหนึ่งในองค์ประกอบทางสถาปัตยกรรมที่เรามักมองข้ามไม่ได้ให้ความสนใจ บันไดออกแบบมาเพื่อใช้ประโยชน์ได้สะดวกทั้งขึ้นและลง แต่ในปัจจุบัน”การสัญจร”ทั้งภายในและรอบๆอาคาร จะใช้ลิฟต์และบันไดเลื่อนแทน แต่ก็เป็นเรื่องยากที่จะจินตนาการถึงอาคารที่ไม่มีบันได (โดยเฉพาะเส้นทางออกฉุกเฉิน)

บันไดมีหลายรูปทรง หลายขนาด และหลายวัสดุ สามารถสร้างลักษณะทางสถาปัตยกรรมที่โดดเด่นได้ บันไดยังมีความยืดหยุ่น เหมาะสมกับการใช้งานทั้งภายในและภายนอกอาคาร โดยบันไดภายนอกมักได้รับการออกแบบให้เป็นทางหนีไฟ โดยมีบทบาทสำคัญในการอพยพคนออกจากอาคาร ซึ่งการวางตำแหน่งไว้ภายนอกอาคารยังช่วยเพิ่มพื้นที่ว่างภายในอาคาร ซึ่งเป็นประโยชน์อย่างยิ่งกับอาคารที่พักอาศัยขนาดเล็ก

โครงสร้างบันไดจะขึ้นอยู่กับกฎข้อบังคับของอาคารหลายข้อ เช่น ความสูงของขั้นบันได หรือราวจับ เป็นต้น อย่างไรก็ตาม การออกแบบบันไดภายนอกอาคารสามารถเพิ่มความสวยงามโดยรวมของที่พักอาศัยได้ บันไดภายนอกที่เรียบง่ายและมีสีสัน สร้างสรรค์ด้วยศิลปะและประติมากรรม สามารถเพิ่มลักษณะเฉพาะให้กับบ้าน อาคารทุกรูปแบบ ทั้งส่วนตัวและสาธารณะ

1. San Vicente935

ภาพจาก: Archdaily, Paul Vu

San Vincent935 ออกแบบโดยสถาปนิก Lorcan O’Herlihy เป็นโครงการบ้านจัดสรรในเวสต์ฮอลลีวูด แคลิฟอร์เนีย(West Hollywood, California) ซึ่งแสดงถึงการปรับลานภายใน ด้วยประติมากรรมบันได ช่วยให้เกิดการหมุนเวียนของการสัญจรไปรอบๆ อาคาร ส่งเสริมการมีปฏิสัมพันธ์ทางสังคม ซึ่งบันไดยังช่วยให้เข้าถึงแต่ละห้องได้โดยตรง โดยไม่จำเป็นต้องใช้ทางเดินภายในอาคาร

2. Le Louis-Hébert

ภาพจาก: Archdaily, Ulysse Lemerise OSA images

ในโครงการขยายอาคารหลังนี้ในพื้นที่มรดกของเมืองมอนทรีออล ประเทศแคนาดา(Montreal, Canada) บริษัท naturehumaine ได้เพิ่มบันไดสีเหลืองสด 2 อันที่ส่วนหน้าอาคาร สะท้อนถึงทางออกบันไดเวียนซึ่งเป็นเรื่องปกติของบันไดสามชั้นในละแวกใกล้เคียง ประติมากรรมบันไดเหล่านี้รองรับการเข้าถึงหลังคาและห้องบนชั้นสองและชั้นหนึ่ง ซึ่งจะเชื่อมต่อลงมาที่บันไดธรรมดาสองอันด้านล่าง

3. GNR_Il Generale

ภาพจาก: Archdaily, Aldo Amoretti
Archisbang ทำงานเกี่ยวกับการปรับปรุงอาคารอพาร์ตเมนท์ประจำจังหวัดในช่วงปี 1960 ในเมือง Ivrea ในเมืองตูริน ประเทศอิตาลี(Turin, Italy) สตูดิโอสถาปัตยกรรมรายล้อมไปด้วยบันไดเหล็กทรงเรขาคณิตรอบๆ ภายนอกอาคาร ทำให้สามารถเข้าถึงอพาร์ทเมนท์ทั้งสามชั้นและสระว่ายน้ำบนชั้นดาดฟ้าได้โดยตรง

4. Mandel III Building

ภาพจาก: Archdaily, Federico cairoli

ในเมืองซานตาเฟ่ ประเทศอาร์เจนตินา(Santa Fe, Argentina) Estudio Arzubiade ได้ออกแบบอาคารอพาร์ตเมนต์พร้อมบันไดและระเบียง โดยบันได-ระเบียง(รวมเป็นหนึ่ง)ที่ยื่นออกมาจากอาคารจะเริ่มต้นที่ชั้น 4 และขึ้นไปชั้นบนทั้ง 7 ชั้นของอาคาร

5. Manuel Dublán Reurbano

ภาพจาก: Archdaily, Onnis Luque

Manuel Dublán เป็นอาคารอพาร์ตเมนต์ที่นำบ้านที่มีลานบ้านในช่วงต้นศตวรรษที่ 20 ในเม็กซิโกซิตี้กลับมาใช้ใหม่ ออกแบบโดย Productora โครงการนี้ใส่ยูนิตจำนวน 17 ยูนิตเข้าไปเหนือบ้านหลังเก่า โดยประติมากรรมบันไดเวียนแบบใหม่จะมีหน้าที่เชื่อมต่อกับพื้นที่ชั้นบน ตกแต่งด้วยสีน้ำเงินตั้งลอยอยู่เหนือลานกลางบ้าน เป็นการสะท้อนถึงรายละเอียดสีน้ำเงินดั้งเดิมที่ใช้อยู่ภายในลานบ้าน

6. Lattice in Fukuoka

ภาพจาก: Archdaily, Yousuke Harigane

Lattice ในเมืองฟุกุโอกะ ประเทศญี่ปุ่น(Fukuoka, Japan) เป็นอาคารสำนักงานและอพาร์ตเมนต์ที่ออกแบบโดย SAKO Architects บันไดถูกวางไว้บนส่วนหน้าอาคารและปิดทับด้วยงานระแนงร่วมสมัยซึ่งมีลักษณะเป็นสี่เหลี่ยมจัตุรัสมีขนาดใกล้เคียงกับกระเบื้องด้านนอกของอาคารที่อยู่ติดกัน ซึ่งคาดว่าเมื่อเวลาผ่านไป ไม้เลื้อยจะเติบโตขึ้นตามโครงตาข่ายนี้

7. Les Habitations Saint-Michel Nord

ภาพจาก: Archdaily, James Brittain

Les Habitations Saint-Michel Nord เป็นอาคารพักอาศัยเพื่อสังคม(social housing) ในย่าน Saint-Michel ของเมืองมอนทรีออล ได้รับการออกแบบตั้งแต่ในช่วงทศวรรษ 1970 โดยบริษัทสถาปัตยกรรม Saia Barbarese Topouzanov Architectes ได้ทำปรับปรุงอาคารแห่งนี้ใหม่ โดยการเพิ่มสีสันและเพิ่มพื้นที่ระเบียงและบันไดวน ทำให้ผู้พักอาศัยสามารถเข้าถึงบ้านของตนได้โดยตรง

8. Stadthaus, Linz

ภาพจาก: Archdaily, Kurt Horbst

ในเมืองลินซ์ ประเทศออสเตรีย(Linz, Austria) Mia2 Architektur ได้ทำการออกแบบเกี่ยวกับการปรับปรุงและขยายอาคารทาวน์เฮาส์สมัยศตวรรษที่ 16 โดยใช้บันไดเวียนภายนอกอาคารความสูงห้าชั้น ซึ่งสร้างขึ้นโดยใช้ชิ้นส่วนคอนกรีตสำเร็จรูปที่พัฒนาขึ้นเป็นพิเศษถูกห่อหุ้มด้วยตาข่ายโลหะ และบันไดจะเชื่อมต่อตั้งแต่หลังคาสีเขียวด้านบนสู่พื้นที่ลานภายในด้านล่างที่มีภูมิทัศน์สวยงาม ซึ่งต่อไปตาข่ายโลหะก็จะถูกปกคลุมไปด้วยต้นไม้เขียวขจีที่จะค่อยๆเติบโตขึ้นไป

9. SFJ6

ภาพจาก: Archdaily, Jose Hevia

SFJ6 เป็นโครงการที่อยู่อาศัยเพื่อสังคมในกรุงมาดริด ออกแบบโดย MARMOLBRAVO ลานภายในอาคารมีแสงแดดสดใส ด้านหน้าอาคารมีสีสันสดใสกับความโดดเด่นของบันไดรูปทรงเรขาคณิต และระเบียงช่วยสร้างบรรยากาศชุมชนให้มีความสนุกสนาน

10. Sonata

ภาพจาก: Archdaily, Tamara Uribe

Sonata เป็นอาคารอพาร์ตเมนต์ในเมืองเมรีดา ประเทศเม็กซิโก(Mérida, Mexico) ซึ่งออกแบบโดย Arkham Projects โดยได้ทำการออกแบบทางสัญจรใหม่ ย้ายจากพื้นที่ภายในออกมาสู่พื้นที่ด้านหน้าอาคารแทน ซึ่งบันไดออกแบบให้มีทั้งแบบปิดและแบบเปิดโชว์โครงสร้าง เป็นการนิยามตัวอาคารใหม่ช่วยเติมแต่งความรู้สึกสนุกสนานบนความเรียบง่าย

อ้างอิง

Archello | 10 residential buildings that make a feature of exterior stairs | Archello