ในวันที่ปัญญาประดิษฐ์ (AI) ไม่ได้เป็นเพียงคำศัพท์ล้ำสมัย แต่กลายเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตประจำวันของเรา ตั้งแต่ระบบสั่งงานในสมาร์ตโฟน ไปจนถึงแพลตฟอร์มธุรกิจขนาดใหญ่ที่ขับเคลื่อนเศรษฐกิจโลก สิ่งที่อยู่เบื้องหลังความอัจฉริยะเหล่านี้ ไม่ใช่ซอฟต์แวร์เพียงอย่างเดียว แต่คือ “โครงสร้างพื้นฐาน” ที่จับต้องได้ในโลกจริง นั่นคือ ศูนย์ข้อมูล หรือ Data Center

Data Center เหล่านี้เปรียบเสมือนสมองกลางของโลกดิจิทัลที่ทำหน้าที่ประมวลผลข้อมูลจำนวนมหาศาลตลอด 24 ชั่วโมง และในขณะเดียวกัน ก็กลายเป็นหนึ่งใน stakeholder ที่กำลังเข้ามาเปลี่ยนภูมิทัศน์ของวงการอสังหาริมทรัพย์ไทยอย่างเงียบๆ

AI แม้เป็นเทคโนโลยี Green ในภาพลักษณ์…แต่อาจไม่ Green ในความจริง

แม้ภาพจำของเทคโนโลยีดิจิทัลจะดู Green สะอาด ปลอดมลภาวะ และไม่เปลืองทรัพยากร แต่ในความเป็นจริงแล้ว Data Center คือหนึ่งในอุตสาหกรรมที่ใช้พลังงานและน้ำมากที่สุดในโลกเพราะนวัตกรรม Liquid Cooling

Liquid Cooling หรือระบบระบายความร้อนด้วยของเหลว คือ เทคโนโลยีที่ใช้ของเหลว เช่น น้ำบริสุทธิ์หรือสารหล่อเย็น (Coolant) เป็นตัวกลางในการดูดซับความร้อนจากอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ ต่างจากระบบ Air Cooling ที่พึ่งพาลมและพัดลมในการพาความร้อนออกจากเครื่อง

ภาพตัวอย่างการทำงานของระบบ Liquid Cooling (ถ่ายภาพจากงาน Tech Forum Bangkok 2025)

ข้อมูลจากงานวิจัยต่างประเทศชี้ว่า ในปี 2022 ศูนย์ข้อมูลของ Google เพียงแห่งเดียวใช้น้ำสะอาดถึง 20,000 ล้านลิตรต่อปี เพื่อระบายความร้อนให้กับเซิร์ฟเวอร์ที่ทำงานตลอดเวลา และมีการคาดการณ์ว่า ภายในปี 2027 ศูนย์ข้อมูลทั่วโลกจะใช้น้ำมากถึง 6.6 พันล้านลูกบาศก์เมตรต่อปี มากกว่าการใช้น้ำทั้งประเทศเดนมาร์กถึง 6 เท่า

ด้านพลังงานไฟฟ้าก็ไม่ต่างกัน ภายในปี 2026 การใช้ไฟฟ้าของ Data Center ทั่วโลกคาดว่าจะ “พุ่งขึ้นสองเท่า” จากปี 2022 หรือเทียบได้กับการใช้ไฟฟ้าทั้งประเทศญี่ปุ่นรวมกัน

เสียงสะท้อนจากหลายประเทศ เช่น อุรุกวัยและชิลี เริ่มชี้ให้เห็นความตึงเครียดระหว่าง “การพัฒนาเทคโนโลยี” กับ “การรักษาทรัพยากรของชุมชน” เมื่อชาวบ้านออกมาคัดค้านแผนสร้าง Data Center ที่อาจดึงน้ำสะอาดไปใช้ในปริมาณมหาศาล ท่ามกลางภัยแล้งที่กำลังรุนแรงขึ้นทุกปี

เทคโนโลยีที่ดูไร้ตัวตนในโลกออนไลน์ กลับสร้างผลกระทบมากกว่าที่เราคิดไว้มาก

Data Center ดาวรุ่งในพอร์ตลงทุนอสังหาริมทรัพย์

ในแง่ของการลงทุน อสังหาริมทรัพย์ประเภท Data Center กำลังกลายเป็น “สินทรัพย์แห่งอนาคต” ของนักลงทุนทั่วโลก
รายงานจาก Investing in CRE ระบุว่า Data Center กำลังกลายเป็นกลุ่มอสังหาริมทรัพย์เชิงพาณิชย์ที่เติบโตเร็วที่สุด จุดเด่นคือมี สัญญาเช่าระยะยาวกับบริษัทเทคโนโลยียักษ์ใหญ่ ซึ่งให้ผลตอบแทนคงที่และต่อเนื่อง ต่างจากอาคารสำนักงานหรือศูนย์การค้าทั่วไปที่ได้รับผลกระทบจากพฤติกรรมผู้บริโภคที่เปลี่ยนไปหลังโควิด

ทำเลที่เหมาะกับ Data Center จึงกลายเป็น “สมรภูมิใหม่” ของตลาดที่ดิน ทำเลทองในยุคนี้ไม่ได้อยู่กลางเมืองอีกต่อไป แต่ย้ายออกไปยัง พื้นที่ที่มีไฟฟ้าเสถียร แหล่งน้ำเพียงพอ และโครงข่ายไฟเบอร์ออปติกความเร็วสูง เช่น พื้นที่นิคมอุตสาหกรรม คลังสินค้าเดิม หรือชานเมืองที่ระบบสาธารณูปโภคพร้อม

เรียกได้ว่าการขยายของ Data Center กำลังเขียนแผนที่อสังหาริมทรัพย์ใหม่ โดยเปลี่ยนทำเลที่เคยเงียบเหงาให้กลายเป็นโอกาสทางเศรษฐกิจอีกครั้ง

แต่ไม่ใช่ทุกคนที่จะได้ประโยชน์

ในขณะที่ภาคธุรกิจและนักลงทุนมองเห็นโอกาสทอง จาก Data Center แต่ชาวบ้านในพื้นที่กลับรู้สึกถึง “แรงสั่นสะเทือน” ในอีกแบบหนึ่ง งานศึกษาของ House Digest พบว่า บ้านเรือนที่ตั้งอยู่ใกล้ศูนย์ข้อมูลมีแนวโน้มมูลค่าลดลง เพราะมีผลกระทบภายนอกหลายด้าน เช่น ทัศนียภาพที่ไม่น่ามองของอาคารขนาดใหญ่ที่ไม่มีหน้าต่าง เสียงจากระบบระบายความร้อนและเครื่องกำเนิดไฟฟ้าสำรอง ความร้อนสะสมจากอาคารขนาดใหญ่ ความกังวลต่อภาระที่เพิ่มขึ้นของโครงสร้างพื้นฐานในท้องถิ่น การที่ Data Center แห่งหนึ่งอาจใช้น้ำได้มากถึง 5 ล้านแกลลอนต่อวันและใช้พลังงานไฟฟ้ามหาศาล ย่อมสร้างแรงกดดันต่อระบบสาธารณูปโภค และอาจนำไปสู่การขึ้นค่าบริการสำหรับประชาชนในพื้นที่ ซึ่งปัจจัยเหล่านี้ล้วนบั่นทอนความน่าดึงดูดใจของชุมชนในสายตาของผู้ซื้อบ้าน

Data Center เป็นเหมือนเพื่อนบ้านที่กินจุและเสียงดัง ถึงจะมีรายได้สูงแต่ใช้ทรัพยากรเกินกว่าที่พื้นที่รอบข้างจะรับไหว ผลคือความน่าอยู่ของชุมชนลดลง และมูลค่าอสังหาริมทรัพย์ที่อยู่อาศัยโดยรอบก็ลดลงตามไปด้วย

ไทยกับทางเลือกระหว่างการเติบโตหรือความยั่งยืน

ประเทศไทยกำลังเดินเข้าสู่ช่วงหัวเลี้ยวหัวต่อครั้งสำคัญ รัฐบาลได้ประกาศชัดว่าจะผลักดันประเทศสู่การเป็น “ศูนย์กลาง Data Center ของอาเซียน” พร้อมมอบสิทธิประโยชน์ทางภาษีและการลงทุนจาก BOI เพื่อดึงดูดบริษัทเทคโนโลยีระดับโลกเข้ามาตั้งฐาน

ข้อมูลจาก Mordor Intelligence คาดว่า ตลาด Data Center ของไทยจะมีมูลค่าถึง 4.23 พันล้านดอลลาร์สหรัฐภายในปี 2030 ซึ่งหมายถึงเม็ดเงินลงทุนขนาดใหญ่ โอกาสจ้างงาน และการยกระดับโครงสร้างพื้นฐานดิจิทัลของประเทศอย่างไม่เคยมีมาก่อน

แต่ในขณะเดียวกัน นี่ก็เป็นโจทย์สำคัญที่ต้องบริหารให้ดี เพราะหากไม่มีการวางแผนผังเมืองที่รอบคอบ หรือการกำกับดูแลทรัพยากรอย่างยั่งยืน การเติบโตนี้อาจสร้างบาดแผลให้กับสิ่งแวดล้อมและชุมชน เช่นเดียวกับหลายประเทศที่กำลังเผชิญปัญหาอยู่ในขณะนี้

หน่วยงานรัฐจึงต้องพิจารณาแนวทางที่ชัดเจน เช่น การกำหนดโซนพื้นที่เฉพาะสำหรับ Data Center การใช้เทคโนโลยีรีไซเคิลน้ำ การใช้พลังงานหมุนเวียน และการกำหนดมาตรฐานสิ่งแวดล้อมที่เข้มงวด เพื่อให้การเติบโตของอุตสาหกรรมนี้เกิดขึ้นอย่างรับผิดชอบ

การมาของยุค AI และ Data Center คือการปฏิวัติครั้งสำคัญของเศรษฐกิจโลก และของวงการอสังหาริมทรัพย์ไทยโดยตรง ในด้านหนึ่ง มันคือโอกาสสำหรับการลงทุนและการสร้างมูลค่าใหม่ แต่ในอีกด้านหนึ่ง มันคือความท้าทายเชิงโครงสร้างที่ต้องบริหารอย่างรอบคอบ

ทำให้ทุกวันนี้ ถ้าสังคมประชาชนทั่วไปนึกถึง Data Center คำถามแรกๆ ที่สังคมควรถามกับบริษัทที่สร้าง Data Center นั่นคือบริษัทลงมือทำอะไรด้าน Sustainability ไปแล้วบ้าง มีวิธีบริหารจัดการเพื่อความยั่งยืนอย่างไรบ้าง เพราะเป็นอีกหนึ่งธุรกิจที่สร้างผลกระทบต่อสังคมและสิ่งแวดล้อมอยู่ไม่น้อย

อย่างไรก็ตามโลกดิจิทัลที่ก้าวไกลก็ต้องตั้งอยู่บนฐานทรัพยากรจริงที่มั่นคง และนั่นคือโจทย์ใหญ่ที่ทุกภาคส่วนต้องร่วมกันตอบ

แหล่งข้อมูลอ้างอิง
https://youtu.be/mSAZIrRZWSI?si=gFG4DnEVaYo8HVsC

https://investingincre.com/2024/05/31/data-centers-commercial-real-estate/

https://www.housedigest.com/1985578/do-data-centers-harm-property-value/

https://www.mordorintelligence.com/industry-reports/thailand-data-center-market

https://www.sangchaigroup.com/what-is-liquid-cooling-why-suitable-for-data-center/