ภาพโดย engin akyurt จาก Pixabay

หากย้อนกลับไปเมื่อ 7 ปีที่แล้วจะพบว่าเหล่านักลงทุนทั้งหลายต่างก็จับจ้องไปที่ความเคลื่อนไหวทางเศรษฐกิจของประเทศเวียดนาม แต่แล้วจู่ๆ ท่ามกลางวงสนทนาของเหล่านักลงทุนวันนี้กลับมีชื่อของกัมพูชาโผล่ขึ้นมาในฐานะประเทศที่มีค่าแรงราคาถูกที่น่าสนใจอีกแห่งหนึ่ง โดยเฉพาะในหมู่นักลงทุนไต้หวันประเทศบ้านใกล้เรือนเคียงที่อยู่ไม่ใกล้ไม่ไกลจากทำเลทองแห่งใหม่นี้

ชาวไต้หวันเลือกลงทุนกับความยากจน เมื่อกัมพูชาได้รับผลกระทบจากสงครามอันเป็นเหตุให้แรงงานในประเทศยังคงถูกกว่าเวียดนาม ในความเป็นจริงแล้วประเทศกำลังพัฒนาในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ต่างก็เป็นที่สนใจของนักลงทุนกันทั้งสิ้น อีกทั้งหากที่แห่งนั้นได้จีนเข้ามาพัฒนาระบบโครงสร้างพื้นฐานในประเทศด้วยแล้ว ข้อกังวลใจเกี่ยวกับค่าใช้จ่ายในการขนส่งวัตถุดิบและส่งออกสินค้าที่เคยเกิดขึ้นเมื่อสมัยปี 2012 จึงสลายไปในทันที

กัมพูชากลายมาเป็นตัวเลือกที่ลงตัวทั้งในด้านของต้นทุนแรงงานที่ต่ำกว่าในจีนและเริ่มมีระบบโครงสร้างพื้นฐานที่พร้อมในปัจจุบัน ต่างจากเมื่อสิบกว่าปีที่แล้วที่ยังขาดแคลนถนนหลักในการขนส่ง รวมไปถึงทางรถไฟ และค่าใช้จ่ายการขนส่งสินค้าที่สูงลิ่ว นายสจวร์ต ศาสตราจารย์ด้านการบริหารกลยุทธ์จีนแห่งมหาวิทยาลัยดีกิ้นประเทศออสเตรเลียกล่าว

กัมพูชาได้เริ่มพัฒนาความสัมพันธ์ด้านการลงทุนกับไต้หวันในช่วง 6 ปีที่ผ่านมารวมมูลค่าประมาณ 568 ล้านดอลล่าร์สหรัฐ หรือราวหนึ่งหมื่นเจ็ดพันล้านบาท และเกือบทั้งหมดของตัวเลขนี้ก็เพิ่งได้มาจากช่วง 2 ปีที่แล้วเท่านั้นเอง อ้างอิงตัวเลขจากหน่วยงานส่งเสริมการลงทุนในไต้หวัน บริษัทไต้หวันได้ลงทุนราว 171 ล้านดอลล่าร์สหรัฐ (ราวๆ ห้าพันสองร้อยล้านบาท) ในปี 2017 และ 181 ล้านดอลล่าร์สหรัฐ  (ห้าพันห้าร้อยล้านบาท) ในปี 2018 ที่ผ่านมาซึ่งถือเป็นมูลค่าที่สูงเลยทีเดียว นอกจากนี้ยังมีอีก 15 โครงการจากบริษัทไต้หวันที่เลือกลงทุนในกัมพูชา

ชาวตะวันตกอาจจะจดจำกัมพูชาในภาพของประเทศสงคราม ตกอยู่ภายใต้การนำของนายพล พต หัวหน้าพรรคคอมมิวนิสต์ที่พาประเทศไปสู่การฆ่ากวาดล้างพลเมืองกว่า 2 ล้านคน ที่รู้จักกันดีว่า ‘ทุ่งสังหาร’  ในช่วงปี 1970 ซึ่งเหตุการณ์นี้ดึงประเทศถอยหลังไปสู่ความยากจนนานนับทศวรรษ อย่างไรก็ตามกัมพูชาเป็นพันธมิตรที่ดีกับจีนผู้ซึ่งคอยช่วยเหลือในการสร้างระบบโครงสร้างพื้นฐานมาให้โดยตลอด และเมื่อเดือนสิงหาคมปีที่ผ่านมาจีนก็ได้ทุ่มงบประมาณ 2 ล้านดอลล่าร์สหรัฐให้กับโครงสร้างพื้นฐานของกัมพูชา หลังจากที่มีการริเริ่มยุทธศาสตร์ Belt-and-Road Initiative (BRI) หรือเส้นทางสายไหมใหม่อย่างจริงจังเมื่อสองปีที่ผ่านมาด้วยงบ 1 ล้านล้านดอลล่าร์สหรัฐ ทั้งขยายท่าขนส่งสินค้า เปิดเส้นทางถนนและกำหนดแผนการสร้างสนามบินใหม่อีก 2 แห่ง เกือบ 70% ของถนนในกัมพูชาล้วนได้รับการลงทุนจากจีน

ภาพโดย cwizner จาก Pixabay

การพัฒนาที่กล่าวมาทั้งหมดนี้ให้ผลตอบแทนทางการค้าแก่จีนในกัมพูชา ประธานาธิบดีสี จิ้นผิง กล่าวว่าโครงการ Belt-and-Road Initiative (BRI) ควรจะต้องเร่งมืออย่างเต็มกำลัง นอกจากนี้จีนยังลงทุนในธุรกิจพลังงาน ยิ่งมีพลังงานมากก็ยิ่งส่งเสริมอุตสาหกรรมสิ่งทอได้มาก และนี่ถือเป็นความเคลื่อนไหวก้าวใหญ่ของจีน เหล่าตึกสูง คอนโดมิเนียมทั้งหลายและอื่นๆ อีกมากมายล้วนจำเป็นต้องใช้พลังงาน จีนยังมุ่งสนใจไปที่การผลิตพลังงานน้ำหรือ Hydropower ด้วยเช่นกัน นายคาร์ล เทเยอร์ อดีตศาสตราจารย์แห่งมหาวิทยาลัยนิวเซาท์เวลส์ประเทศออสเตรเลียกล่าว

กลับมาที่ไต้หวัน พบว่ามีบริษัทที่ถึงขั้นจดทะเบียนเข้าตลาดหลักทรัพย์ของกัมพูชาเมื่อปี 2014 อย่าง Grand Twins International ที่ถึงแม้จะไม่ได้คาดหวังในด้านของผลกำไรที่มากนักจากการรายงานของสื่อในขณะนั้น แต่นี่ถือเป็นบริษัทต่างชาติรายที่สองที่จดทะเบียนเข้าตลาดหลักทรัพย์ และถือเป็นสัญญาณแห่งความมั่นใจที่มีต่อประเทศกัมพูชา สื่อกัมพูชายังรายงานอีกว่าบริษัทรายนี้พยายามเพิ่มการส่งออกเสื้อผ้าสำหรับฤดูร้อนให้กับตลาดอาเซียนในขณะที่ก็ยังถือลูกค้ารายใหญ่อย่าง Adidas ไว้ในมืออยู่แล้ว

ในส่วนของนักลงทุนไต้หวันอีกรายอย่าง Sheico Group ก็ได้สร้างโรงงานที่กัมพูชาในปี 2551 และปี 2556 สำหรับผลิตชุดออกกำลังกายและชุดว่ายน้ำ โดยในแรกเริ่ม Sheico เปิดโรงงานที่กัมพูชาเพื่อที่จะใช้ผลประโยชน์จากการละเว้นภาษีส่งออกจากกัมพูชาของแคนาดาและยุโรป รวมไปถึงการหนีค่าแรงที่สูงกว่าจากประเทศจีน โรงงานทั้งสองแห่งรวมแล้วกินพื้นที่ราว 70,000 ตารางเมตร และมีพนักงานถึง 4,800 คน

หนึ่งในโรงงานของ Sheico ดำเนินงานอยู่ใกล้กับชายแดนเวียดนาม ติดกับศูนย์การค้าส่วนภูมิภาคของนครโฮจิมินห์ ทำให้นี่กลายเป็นทำเลในฝันของการนำเข้าและส่งออกเสื้อผ้า ส่วนโรงงานที่สองตั้งอยู่ใกล้กับสนามบินพนมเปญ และโรงงานทั้งสองแห่งนี้ยังอยู่ใกล้กับโรงงานผลิตสิ่งทอในเวียดนามอีกด้วย

ภาพโดย Mircea Ploscar จาก Pixabay

จะเห็นว่าการมีต้นทุนค่าแรงงานที่ต่ำ ทำเลของภูมิประเทศที่ดี และมีระบบโครงสร้างพื้นฐานที่พร้อมถือเป็นปัจจัยเด่นที่ดึงดูดนักลงทุนให้ตัดสินใจเข้ามาตั้งฐานการผลิตในประเทศกัมพูชา และเป็นส่วนหนึ่งในการขับเคลื่อนความก้าวหน้าทางเศรษฐกิจให้เติบโตขึ้นภายในช่วงไม่กี่สิบปี แต่เมื่อถึงวันหนึ่งที่จุดดึงดูดในด้านการมีต้นทุนค่าแรงงานที่ต่ำนำมาใช้ไม่ได้อีกต่อไป อย่างที่ประเทศไทยได้ถูกทั้งจีนและเวียดนามแย่งไป ย่างก้าวต่อไปก็คงต้องมามองว่าใครจะเป็นประเทศที่มีแนวโน้มในการสร้างมูลค่าความน่าลงทุนให้แก่ตัวเองในแง่ของการต่อยอดอุตสาหกรรมใหม่ ที่ไม่ต้องตัดราคากับใครแต่ใช้จุดแข็งในแง่ของการเพิ่มมูลค่าให้แก่ธุรกิจแทน

แหล่งข้อมูล

https://www.forbes.com/sites/ralphjennings/2019/03/19/why-taiwanese-are-parking-their-money-in-cambodia-once-an-unlikely-go-to-country/#2e0d25d43fa4