ชาญ ศิริรัตน์ รองกรรมการผู้จัดการ ฝ่ายบริหารทรัพยากรอาคารและวิศวกรรม

บริษัท พลัส พร็อพเพอร์ตี้ จำกัด (www.plus.co.th)

แทบไม่มีใครคิดมาก่อนว่าจะเกิดการแพร่ระบาดของไวรัสอย่างโควิด-19 จนส่งผลมากถึงเพียงนี้ ทั้งผลกระทบทางสุขภาพ เศรษฐกิจ สังคม รวมถึงการใช้ชีวิตของผู้คน ที่เราเห็นสื่อต่างพากันพาดหัวข่าวทุกวัน เช่น “New Normal …Work from Home คืออะไร ทำได้อย่างไร” จึงน่าชวนคิดว่าการทำงานที่บ้าน (WFH) เริ่มเป็นเรื่องที่หลายคนคุ้นชินและกระแสนี้จะยังคงอยู่ต่อไปไม่เฉพาะแค่ช่วงโควิด-19 ระบาด ซึ่งในปัจจุบันสถานการณ์โควิด-19 ในประเทศไทยได้เริ่มคลี่คลาย และเรากลับมาเริ่มใช้ชีวิตตามปกติอีกครั้ง สำหรับกลุ่มพนักงานออฟฟิศเองที่มีการ Work from Home ในช่วงที่ผ่านมา ก็ปรับเปลี่ยนเป็นการเข้าออฟฟิศมากขึ้นกันบ้างแล้วในหลายบริษัท แต่แน่นอนว่าแม้สถานการณ์จะกลับเป็นปกติ แต่มีหลายสิ่งในสังคมที่เปลี่ยนไป

จากประสบการณ์การดูแลบริหารอาคารเพื่อการพาณิชย์ของ พลัส พร็อพเพอร์ตี้ กว่า 25 ปี  ได้พยากรณ์จากความเสี่ยงที่เพิ่มมากขึ้นและเทคโนโลยีที่พัฒนามากขึ้น จะมีผลต่อเทรนด์ของอาคารสำนักงานในยุคต่อจากนี้ ซึ่งมีมุมมองใน 3 ประเด็น ได้แก่

1. มุมมองที่มีผลกระตุ้นให้เทรนด์ที่มีอยู่ในปัจจุบันมีการปรับให้เปลี่ยนแปลงเร็วขึ้น ไม่ว่าจะเป็นด้าน Health, Wellness and Safety ที่ส่งเสริมการมีสุขภาพและสุขอนามัยที่ดีของผู้ใช้อาคาร ทั้งในส่วนของสภาพแวดล้อมทั้งคุณภาพอากาศ คุณภาพน้ำ แสงสว่าง กลิ่น และปัจจัยเสริมที่ช่วยส่งเสริมการมีสุขภาพที่ดี เช่น การมีห้องฟิตเนสออกกำลังกาย หรือการมีพื้นที่ให้พนักงานออฟฟิศสามารถเดินออกกำลังกายเบาๆ ได้ การเดินขึ้นลงบันไดแทนการใช้ลิฟต์ และมีการนำระบบไร้สัมผัส (Touchless) เข้ามาใช้ภายในอาคารทั้งส่วนการควบคุมการเข้า-ออก และระบบขนส่ง เช่น ระบบ Access Control ระบบ Visitor Management ซึ่งถือว่าเป็นการส่งเสริม Social Distancing เป็นมาตรการที่ลดจุดและการสัมผัสระหว่างกัน

ส่วนของผู้ดูแลบริหารอาคารต้องมีการเพิ่ม Solution ที่เน้นการส่งเสริมด้านสุขภาพของผู้ใช้อาคาร เช่น Wellness Indoor เพื่อดำเนินการดูแลภายในอาคารให้ผู้ใช้อาคารทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ เช่น คุณภาพอากาศ (Air Quality) ซึ่งระบบกรองอากาศในอาคารเป็นสิ่งสำคัญที่ช่วยควบคุมให้มีอากาศที่ดีหมุนเวียนในอาคาร กรองสิ่งสกปรก ลดฝุ่น PM 2.5 ตลอดจนเชื้อไวรัสและแบคทีเรียให้ได้มากที่สุด หรือการกำหนดจุดรับประทานอาหาร มีมาตรการการดูแลด้านความสะอาด เพื่อป้องกันไม่ให้มีสัตว์รบกวนอย่างหนูและแมลงสาบ

นอกจากนี้ทีมผู้ดูแลบริหารอาคารยังต้องสามารถสร้าง Tenant Engagement โดยการสื่อสารกับผู้ใช้อาคารที่เพิ่มการให้ข้อมูลทางด้านแนวทางความรู้ที่เกี่ยวกับสุขภาพและความปลอดภัยในการใช้อาคาร

2. มุมมองที่มีผลต่อ Trend ที่จะเกิดขึ้นใหม่ เทคโนโลยีจะเข้ามามีบทบาทในอาคารสำนักงานมากขึ้น เทคโนโลยีด้านการอำนวยความสะดวกให้ผู้ใช้อาคารจะเข้ามามีบทบาทเพิ่มเติมในเรื่องที่ส่งเสริม New Normal ของคนยุคปัจจุบัน เช่น การนำ Automation มาปรับใช้ เราจะได้เห็นหุ่นยนต์รักษาความปลอดภัย (Security Robots) หรือ หุ่นยนต์ทำความสะอาด (Cleaning Robots) กันมากขึ้น ซึ่งจะส่งผลต่อภาพลักษณ์ของอาคารและยังเป็นการลดต้นทุนจากค่าแรงได้อีกด้วย

นอกจากนี้จะมีการนำเทคโนโลยี Cloud มาปรับใช้ให้เกิดประสิทธิภาพต่อการอำนวยความสะดวกในการอยู่ภายในอาคารมากขึ้น หรือ Work from Anywhere หรือมีระบบที่เรียกว่า Smart Parking Tech ซึ่งจะเป็นการอำนวยการใช้พื้นที่จอดรถได้อย่างไร้รอยต่อ ดังนั้น การนำเทคโนโลยีมาใช้เพิ่มประสิทธิภาพการทำงานของการดูแลอาคารก็ยังคงมีความสำคัญและเพิ่มมากยิ่งขึ้น ซึ่งการนำเทคโนโลยีมาประยุกต์ใช้ต้องพิจารณาถึงความต้องการของผู้ใช้อาคารแห่งนั้น และความเหมาะสมในอาคารที่มีรูปแบบแตกต่างกันไป จึงจะช่วยให้การดูแลอาคารมีประสิทธิภาพและตอบโจทย์อย่างแท้จริง

3. มุมมองที่มีผลต่อ Trends ในอนาคต การใช้พื้นที่อาคารและการดูแลบริหารจัดการอาคารคาดว่าจะมีการพัฒนาโดยใช้ Data & Analytics เป็นการนำ IoT Technology จะมีส่วนทำให้ธุรกิจเพิ่ม Learning Curve ของพนักงานและผู้ใช้ได้มากขึ้น เมื่อก่อนไม่มีเทคโนโลยีอินเตอร์เน็ตการวิเคราะห์ข้อมูลใหม่ๆ ก็ทำไม่ได้ เทคโนโลยีจึงมีบทบาทและความสำคัญต่อการวางแผนการบริหารจัดการ จากสถานการณ์โควิด-19 ได้ส่งผลให้เกิดวิธีคิด / วิธีการ / สิ่งใหม่ๆ เพื่อรองรับต่อความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นในอนาคตและการเปลี่ยนแปลงที่รวดเร็ว เช่น การเกิด Work from Home หรือ Work from Anywhere จึงมีการคิดค้น Workspace Strategy โดยเป็นการนำข้อมูลนำความต้องการของผู้เช่า พื้นที่ที่มีอยู่ในอาคาร นำมาวิเคราะห์ในเกิดรูปแบบใหม่ เป็นการ Re-design พื้นที่เช่า พื้นที่จอดรถ ช่วงเวลาที่ต้องการเช่าพื้นที่ การเช่าพื้นที่สำนักงาน

นอกจากนี้ยังรวมถึงการเดินทางทั้งในแง่ตัวยานพาหนะ พลังงานที่ใช้ กับวิธีการเดินทาง จะเกิดการนำ Fleet Sharing ซึ่งหมายถึงการแชร์รถยนต์ร่วมกัน หรือการเกิด EV Charging Hub

เราจะเห็นว่าเทคโนโลยีเข้าไปทลายข้อจำกัดของ Operation Model หลายๆ อย่าง ทำให้ในที่สุดการทำธุรกิจ (Business Model) ก็ต้องเปลี่ยนตามไปด้วย งานหลายๆ อย่าง คนก็ไม่จำเป็นต้องเสียเวลาทำ ให้ระบบอัตโนมัติทำแทน ในที่สุดก็แก้ปัญหาของลูกค้าได้ดีขึ้น มากขึ้น หลายหลายขึ้น

ดังนั้น เทคโนโลยีจะมีผลต่ออาคารยุคใหม่ที่จะตอบโจทย์ความต้องการในสังคมที่เปลี่ยนแปลงไป ควรต้องมีการออกแบบหรือปรับปรุงพัฒนาอาคารและงานระบบ ตลอดจนมีมาตรฐานการดูแลอาคาร ที่คำนึงถึงการใช้ชีวิตของพนักงานออฟฟิศหรือผู้ใช้อาคารในโลกยุคใหม่มากขึ้น ซึ่งนอกจากเทรนด์ข้างต้นแล้ว อีกหนึ่งสิ่งสำคัญที่เราได้บทเรียนจากสถานการณ์โควิด-19 ที่ผ่านมา คือทุกอาคารต้องมีแผนการรับมือเพื่อรองรับการเกิดโรคระบาดในอนาคตด้วย เพื่อเตรียมพร้อมหากเกิดสถานการณ์ดังกล่าว จะได้มีแนวทางและการดำเนินมาตรการที่เหมาะสมเพื่อดูแลความปลอดภัยของผู้ใช้อาคารได้อย่างทันท่วงทีและมีประสิทธิภาพครับ