Project                                     BAAN 123

Building Type                        Residential

Location                                  ชินเขต 2 งามวงศ์วาน นนทบุรี

Owner                                      ครอบครัวธนาดำรงศักดิ์

Architect                                  IF (Integrated Field Co.,Ltd.)

Interior architect                   IF (Integrated Field Co.,Ltd.)

Other collaborators

Lighting designer                     Kullakaln Gururatana

Structural engineer                  Basic Design Co.,ltd

Electrical engineer                   Teerawut Puikan

Sanitary engineer                     Teerawut Puikan

Main contractor                        Sittanant Co.,ltd

Interior contractor                   Master Nice Co.,ltd

Lighting contractor                 Sittanant Co.,ltd

Area                Architecture  1350  sq.m.

Landscape         450 sq.m.

Design                 2014

Completed          2021

Photographer         วีระพล สิงห์น้อย / Weerapon Singnoi

เพราะบ้านคือสถานที่อยู่อาศัยของครอบครัว เราจึงมักสร้างบ้านหรือซื้อบ้านใหม่เมื่อมีครอบครัวใหม่เกิดขึ้น ทั้งๆ ที่จริงแล้วครอบครัวใหม่ก็ยังเป็นครอบครัวเดิม ที่เป็นการขยายจำนวนสมาชิก เปลี่ยนสถานะจากพ่อแม่ไปสู่ปู่ย่าตายาย ขยับบทบาทจากลูกไปเป็นพ่อ แม่ ลุง ป้า น้า อา และมีสมาชิกใหม่ที่เรียกว่าลูกหรือหลานเพิ่มขึ้น แต่จะทำอย่างไรให้ทุกคนได้พื้นที่ที่ต้องการ มีความเป็นส่วนตัว และมีพื้นที่ส่วนกลางอยู่ภายในบ้านหลังเดียวกัน ขณะที่ขนาดที่ดินค่อนข้างจำกัดกับความต้องการ

ในการออกแบบบ้านพักอาศัยหลังนี้ เมื่อได้รับฟังความต้องการของคุณพ่อคุณแม่ที่อาศัยอยู่บ้านหลังเดิมซึ่งอยากที่จะสร้างบ้านใหม่ 2 หลัง ในที่ดินข้างเคียง ให้กับลูกชาย 2 คน ที่จะแต่งงานและมีครอบครัวใหม่ ขณะที่ลูกสาวอีก 2 คน ยังคงอาศัยอยู่ด้วยกัน จนแต่งงานและย้ายออกไปตามธรรมเนียมชาวไทย-จีน  ประกอบกับเมื่อได้พูดคุย ทำแบบสอบถาม และทำความรู้จักกับครอบครัวนี้มากขึ้น ทีมออกแบบก็สัมผัสได้ถึงความผูกพันของครอบครัวนี้ ที่ไปไหนมาไหนด้วยกันเสมอ ไม่ว่าจะเป็นคุณพ่อคุณแม่ พี่น้องหรือพี่สะใภ้ที่สนิทสนม คุยเล่น หยอกล้อกันตลอดเวลา ประกอบกับเสียงกระซิบจากลูกชายคนโตที่แอบบอกกับพวกเราว่า “คุณพ่อคุณแม่เขาอยากอยู่ด้วยครับ พวกเราก็อยากให้เขาาอยู่ด้วยกัน แต่จะเป็นไปได้ไหมที่ผมเองก็สามารถสร้างความเป็นส่วนตัวของครอบครัวผมด้วย” ข้อมูลเหล่านี้ทำให้ทีมออกแบบสรุปความต้องการที่แท้จริงออกมาได้ว่า นี่คือโครงการออกแบบบ้านหลังเดียวสำหรับสมาชิก 7 คน 3 เจเนอเรชั่น และมีครอบครัวที่กำลังเติบโตในอนาคต แต่ในขณะเดียวกันก็สามารถสร้างความเป็นส่วนตัวให้กับทุกคนได้ภายใต้บ้านหลังเดียวกัน

จากโจทย์ดังกล่าว หัวใจในการออกแบบก็คือการจัดพื้นที่ส่วนกลางที่สามารถปรับเปลี่ยนได้ตามขนาดและความสัมพันธ์ของคนในครอบครัว สามารถมองเห็นสวนและสระว่ายน้ำ พื้นที่ส่วนกลางที่ว่านี้ นอกจากส่วนรับแขก ส่วนทานข้าวที่ชั้นล่างยังเชื่อมต่อไปส่วนออกกำลังกาย ส่วนนั่งเล่น ส่วนเล่นเกม ส่วนอ่านหนังสือ ส่วนทานอาหารว่าง ที่ชั้น 2 โดยเป็นสเปซที่เชื่อมต่อกันยาวถึง 38 เมตร โดยไม่มีอะไรขวางกั้น เป็นพื้นที่ที่ทุกคนสามารถใช้เวลาร่วมกันได้มากที่สุด

หากดูจากแปลน พื้นที่ส่วนกลางที่ยาวเหยียดนี้วางตัวแทงทะลุอยู่กลางบ้าน ที่แบ่งเป็น 3 หลัง ซึ่งถ้าเรามองบ้านจากภายนอก เราจะเห็นได้ถึงการแบ่งแยกอาคารทั้ง 3 ออกเป็นสัดส่วนชัดเจน มีหลังคา 3 ผืนที่วางตัวอยู่บนเส้นเอียงเดียวกัน เพื่อทำให้อาคารที่แม้จะแยกตัวออกกันยังคงเป็นเสมือนบ้านหลังเดียวกันที่อยู่ภายใต้ชายคาเดียวกัน โดยแต่ละหลังของพื้นที่ชั้นสอง ประกอบไปด้วยห้องนอนของแต่ละสมาชิก ห้องของลูกผู้ชายจะอยู่คู่กับห้องของลูกผู้หญิงที่อนาคตจะกลายเป็นห้องของหลาน เชื่อมกันด้วยพื้นที่ส่วนที่มีประตูบานเลื่อนขนาดใหญ่ที่สามารถกั้นให้เกิดความเป็นส่วนตัวของบ้านลูกชายทั้งสองคนในอนาคต มีเฉพาะบ้านหลังกลางที่เป็นห้องนอนคุณพ่อคุณแม่ วางตัวอยู่ตรงกลางเชื่อมกับพื้นที่ส่วนกลางโดยไม่ต้องกั้นอะไร นั่นสื่อให้เห็นถึงความเป็นคุณพ่อคุณแม่ ที่ต้องการอยู่ใกล้กับลูกหลาน ท่านไม่ต้องการความเป็นส่วนตัวใดๆ มีความสุขกับการได้มอง ได้เห็นลูกๆ หลานๆ

แต่ละห้องนอนของแต่ละสมาชิกนั้น จะมีลักษณะของสเปซที่แตกต่างกันออกไปตามความต้องการ เช่น ลูกชายคนโตต้องการสเปซแบบดูเพล็กซ์ หรือลูกชายคนเล็กต้องการห้องที่กว้างยาวระเบียงใหญ่เพื่อให้เพื่อนๆ มาใช้งานได้ เช่นเดียวกับวิวที่แตกต่างกันออกไป บางห้องจะได้รับวิวสวน บางห้องจะเป็นวิวสระว่ายน้ำ แต่ทุกห้องจะถูกวางระบบเพื่อความเป็นอยู่ที่สบายเหมือนกัน โดยส่วนกำแพงทึบที่เป็นห้องน้ำและห้องแต่งตัวที่ไม่ต้องใช้เวลาและไม่ต้องการช่องเปิดมากนักเพื่อเพิ่มความเป็นส่วนตัว จะวางตัวป้องกันแสงอาทิตย์ทางทิศตะวันตก ซึ่งค่อนข้างแรงในตอนบ่าย ขณะเดียวกัน ส่วนของห้องนอนจะเป็นประตูบานเลื่อนกระจกเพื่อรับลมและระบายอากาศ มีชายคาและระเบียงเป็นบัฟเฟอร์กันแดดอีกชั้นหนึ่ง

เราจึงได้บ้านที่ยืดหยุ่น ทั้งขนาดและความสัมพันธ์ของครอบครัวนี้ โดยสามารถแบ่งตัวเองออกเป็นบ้านหลังเดียว 2 หลัง หรือ 3 หลัง ก็ได้ตามความต้องการ แต่สุดท้ายแล้วบ้านนี้ก็เป็นที่อยู่อาศัยของครอบครัวเดียวกัน ไม่ว่าสมาชิกจะเปลี่ยนแปลงหลายชั่วอายุ ก็ยังสามารถอยู่ด้วยกันอย่างน้อย 3 รุ่น และยังเอื้อให้เกิดการพบปะ พูดคุย แลกเปลี่ยน สั่งสอน อบรมกันได้ แต่ก็สามารถใช้เวลาในครอบครัวเดี่ยว ซึ่งเป็นครอบครัวเล็กๆ ที่เพิ่งเริ่มมีสมาชิกเพิ่มเติม ไม่ต่างไปจากความเป็นอยู่แบบเรือนไทยสมัยก่อนที่เป็นเรือนขยาย สามารถอยู่ร่วมกันได้ตั้งแต่คุณทวดยันรุ่นเหลน เพราะไม่ว่าเราจะมีบ้านสักกี่หลังเราก็ยังเป็นครอบครัวเดียวกัน และมันจะดีกว่าไหมที่เราจะอยู่ด้วยกัน