ชาญ ศิริรัตน์ รองกรรมการผู้จัดการ ฝ่ายบริหารทรัพยากรอาคารและวิศวกรรม

บริษัท พลัส พร็อพเพอร์ตี้ จำกัด (www.plus.co.th)

ธุรกิจงานบริหารจัดการอาคารเดินทางมาถึงยุคที่ต้องมีการเปลี่ยนแปลงอย่างมาก พลัส พร็อพเพอร์ตี้ ในบทบาทที่มีธุรกิจด้านบริหารจัดการอาคารเพื่อการพาณิชย์  ได้มองแนวโน้มในการบริหารจัดการอาคารต้อนรับปี 2021 ซึ่งการเปลี่ยนแปลงของทศวรรตมีสิ่งที่เห็นเด่นชัดคือ  จากสถานการณ์การระบาดของไวรัสโควิด-19 ได้ส่งผลกระทบมากมายต่อมนุษย์ ทัศนคติของคนมีการเปลี่ยนแปลง และเทคโนโลยีที่ก้าวหน้า ทำให้เราต้องเตรียมความพร้อมในการปรับตัวเพื่อตอบสนองความต้องการรูปแบบใหม่ๆ ผมจึงขอรวบรวมและสรุป 5 แนวโน้มในการบริหารจัดการอาคาร ที่ได้คัดสรรมาสำหรับปี 2021

1. เทคโนโลยีอัจฉริยะ (Smart Technology)

ไม่น่าแปลกใจที่เทคโนโลยีอัจฉริยะติดอันดับ 1 ใน 5 แนวโน้มนี้ จากการคาดการณ์การเติบโตของ Internet of Things (IoT) ในปีนี้จะเห็นว่า มีการเกิดขึ้นของเทคโนโลยี IoT และมีการขยายตัวเพิ่มขึ้นเป็นอย่างมาก คือ ปัญญาประดิษฐ์ (Artificial Intelligence : AI), การประมวลผลจากส่วนกลาง (Edge Computing), และเทคโนโลยีอินเทอร์เน็ตความเร็วสูง 5Gซึ่งในส่วนของงานบริหารจัดการอาคารนั้น ความยากก็คือการนำเทคโนโลยีต่าง ๆ เหล่านี้มาใช้ให้มีประสิทธิภาพ เช่น เทคโนโลยีที่เกี่ยวข้องกับความปลอดภัยจะมีรูปลักษณ์ที่เล็กลงแต่มีความปลอดภัยมากยิ่งขึ้น หรือการนำ Robot เข้ามาเสริมการปฏิบัติงาน การนำเทคโนโลยีมาพัฒนาประยุกต์ใช้ในงานบริหารจัดการอาคาร นับว่ามีความจำเป็นอย่างมากในยุคปัจจุบัน แต่สิ่งสำคัญคือเทคโนโลยีเหล่านั้นต้องสอดคล้องและตอบโจทย์การใช้งาน สามารถเพิ่มประสิทธิภาพการบริหารจัดการอาคารได้อย่างเหมาะสม จึงจะตอบโจทย์ของผู้ใช้อาคารในยุคนี้

2. ลูกค้าสัมพันธ์ (Customer Relationship)

ความสัมพันธ์ระหว่างฝ่ายบริหารจัดการอาคารและลูกค้า (หรือผู้ใช้อาคาร) นั้นถือเป็นสิ่งสำคัญ โดยเฉพาะจากสถานการณ์โควิด-19 ที่ส่งผลให้ลูกค้ามีความต้องการที่เปลี่ยนไปและมีอำนาจในการต่อรองมากขึ้น การตอบสนองที่รวดเร็ว ตรงตามความต้องการของลูกค้า และสามารถผ่อนปรน / ยืดหยุ่น ให้กับลูกค้าได้มาก จะเป็นปัจจัยที่มีบทบาทมากขึ้นเรื่อยๆ ดังนั้น ฝ่ายบริหารจัดการอาคารที่สามารถสื่อสาร เข้าใจ และมีความสัมพันธ์ที่ดีกับลูกค้าจึงถือเป็นสิ่งจำเป็นในสภาพธุรกิจในปัจจุบัน โดยใช้การพูดคุยทำความเข้าใจที่คำนึงถึงเพื่อผลประโยชน์ร่วมกันของทั้งสองฝ่าย

3. การพัฒนาอย่างยั่งยืน (Sustainability)

การพัฒนาอย่างยั่งยืนเป็นแนวโน้มที่สำคัญอยู่ในขณะนี้ ไม่ว่าจากภัยธรรมชาติที่เกิดขึ้นตลอดปีที่ผ่านมาที่มีความรุนแรง เช่น เหตุการณ์ไฟไหม้ที่นครลอสแอลเจลิส สหรัฐอเมริกา หรือไฟไหม้ป่าในประเทศออสเตรเลีย ยิ่งทำให้คนส่วนใหญ่ตระหนักถึงความสำคัญและผลกระทบจากสิ่งแวดล้อมมากขึ้น โดยมีแนวคิดการดำเนินธุรกิจอย่างยั่งยืน (ESG : Environment, Social, Governance) ที่ก็ได้รับความสนใจเช่นกัน ถือว่าเป็น Trend ที่กำลังเกิดขึ้นและเชื่อว่าเป็นแนวทางที่สร้างผลตอบแทนที่ยั่งยืนให้ธุรกิจ อย่างไรก็ตาม เมื่อพูดถึงการพัฒนาอย่างยั่งยืนนั้น เรามักจะนึกถึงการจัดการเกี่ยวกับขยะและของเสียต่าง ๆ แต่ยังมีเรื่องอื่นอีกมากมายที่ฝ่ายบริหารจัดการอาคารสามารถทำได้ เช่น มาตรการดูแลผลิตภัณฑ์, มาตรการการอนุรักษ์พลังงาน เป็นต้น ซึ่งมาตรการเหล่านี้จะส่งผลดีต่อโลกและภาพลักษณ์ที่ดีขององค์กร ฝ่ายบริหารอาคารจึงควรให้ความสำคัญเกี่ยวกับมาตรการในด้านสิ่งแวดล้อมให้มากขึ้น

4. การจัดจ้างมืออาชีพ (Outsourcing)

แนวความคิดในการจัดจ้าง Outsourcing ถือได้ว่าเป็นการจ้างองค์กร หรือบุคคลอื่นที่มีความชำนาญเฉพาะด้านเข้ามาเพื่อช่วยให้การทำงานนั้นๆ มีประสิทธิภาพและประสิทธิผลมากยิ่งขึ้น ซึ่งไม่ได้เป็นความคิดใหม่แต่อย่างใด แต่ในช่วงทศวรรตที่ผ่านมามีตัวเลขที่พยากรณ์ให้เห็นว่า ทั่วโลกมีอัตราการจัดจ้าง  Outsourcing เพื่อช่วยปฏิบัติงานในงานบริหารจัดการอาคารเพิ่มมากขึ้น เป็น 1 ล้านล้านดอลล่าร์ ภายในปี 2025 (ข้อมูลจาก FM magazine) ปัจจัยหลักที่ทำให้การจัดจ้าง Outsourcing มาเพื่อช่วยให้การทำงานรวดเร็วมากยิ่งขึ้น คือ แนวคิดของการวัดผลงาน (Performance) ที่มีประสิทธิภาพมากกว่า และยังเป็นการให้ Professional ทางสายงานบริหารจัดการอาคารเข้ามาทำหน้าที่ในการปฏิบัติงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ

5. รูปแบบสถานที่ทำงานแนวใหม่ (New working space)

มุมมองด้านพื้นที่การทำงานในตลาดอาคารสำนักงานมีการเปลี่ยนแปลงอย่างต่อเนื่องและมีความซับซ้อนมากขึ้น ผลกระทบจากโควิด-19 ทำให้บริษัทต่างๆ มีการควบคุมค่าใช้จ่ายและลดความเสี่ยงจากเช่าพื้นที่สำนักงานมากขึ้น แม้การมาของโควิด-19 จะทำให้รูปแบบการทำงานเปลี่ยนแปลงไปจนเกิดคำถามต่อความจำเป็นของการมีพื้นที่สำนักงานในอนาคต แต่ผมเชื่อว่าเมื่อกลับเข้าสู่ภาวะปกติ แนวความคิดเรื่องการมีพื้นที่สำนักงานนั้นจะยังคงมีอยู่ แต่ต้องสร้างความมั่นใจว่าบริษัทจะสามารถใช้พื้นที่ได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น มีการกำหนดกลยุทธ์การใช้งานอย่างเหมาะสม ซึ่งคาดได้ว่า แนวโน้มการใช้พื้นที่อาคารสำนักงานจะเปลี่ยนไป มีรูปแบบการผสมผสานการทำงานนอกพื้นที่สำนักงานมากขึ้น และการทำงานในสำนักงานก็ได้มีการปรับเปลี่ยนจากการทำงานที่เป็นการกำหนดชั่วโมงทำงานที่แน่นอนและมีพื้นที่ทำงานแบบโต๊ะประจำ อาจเปลี่ยนรูปแบบเป็นการทำงานแบบมุ่งเน้นผลของการทำงานมากกว่าชั่วโมงในการทำงาน และให้อิสระในการเลือกพื้นที่ทำงาน ทำให้สถานที่ทำงานต่างๆ ปรับเปลี่ยนรูปแบบของสำนักงานให้เหมาะสมกับแนวโน้มนี้ เพื่อดึงดูดลูกค้าที่ต้องการมองหาสำนักงานในรูปแบบใหม่ ฝ่ายบริหารจัดการอาคารจึงต้องมีการทบทวน จัดวางลำดับความสำคัญในการบริหารพื้นที่ที่ต้องปรับเปลี่ยนรองรับวิถีการทำงานแบบใหม่ในการเปลี่ยนแปลงของศตวรรษนี้ครับ