ลองจินตนาการว่าตัวเองตื่นขึ้นมาทุกเช้าใน “บ้านที่มีชีวิต” เช่นเดียวกับคุณ ด้วย Synthetic Biology ชีววิทยาสังเคราะห์ เทคโนโลยีรูปแบบใหม่ที่ผสมเอาศาสตร์ด้านชีววิทยาและวิศวกรรมมาทำการสังเคราะห์สิ่งมีชีวิตรูปแบบใหม่ตามอย่างที่เราต้องการ รวมถึงสร้างให้เป็นบ้านในอนาคตของทุกคน ฟังดูแล้วอาจเป็นเรื่องยิ่งใหญ่ไกลตัว แต่นี่คือจุดเริ่มต้นของการสร้างเมืองที่ยั่งยืนในอนาคต

Dr. Rachel Armstrong นักชีววิทยาสังเคราะห์และสถาปนิกเชิงทดลองได้ให้ความเห็นไว้ว่า “ที่อยู่อาศัยของคนเราในปัจจุบันนั้นล้าสมัย ต้องใช้ทั้งพลังงานและทรัพยากรมากมายในการสร้างมันขึ้นมาแต่กลับไม่เคยให้สิ่งใดตอบแทนแก่มนุษย์ ความยั่งยืนในอนาคตจะเกิดขึ้นได้ก็ต่อเมื่อเรารู้จักสร้างสิ่งที่สามารถให้สิ่งตอบแทนในอนาคตได้เท่าๆ กับที่เราลงทุนไป สร้างสิ่งที่สอดคล้องไปกับธรรมชาติไม่ใช่ต่อต้านมัน”

ภาพจากงานTED Global 2009

https://www.ted.com/talks/rachel_armstrong_architecture_that_repairs_itself?language=en

ในธรรมชาติทุกสิ่งล้วนเชื่อมโยงกัน ดังเช่นต้นไม้ที่สูงที่สุดในโลก สนเรดวูด (Redwood Tree) ในแคลิฟอร์เนียที่ความอยู่รอดของมันขึ้นอยู่กับการเชื่อมโยงกับส่วนอื่นๆ ในระบบนิเวศน์ รากที่ถักทอเพื่อสร้างความมั่นคงให้แก่ลำต้น น้ำฝนที่พัดพาแร่ธาตุมาให้ มีเห็ดราที่ช่วยย่อยซากสิ่งมีชีวิตอื่นให้กลายเป็นอาหารของมัน คงจะดีไม่น้อยหากที่อยู่อาศัยในอนาคตของมนุษย์จะมีความสัมพันธ์ทางธรรมชาติแบบนี้

Mitchell Joachim, Javier Arbona และ Lara Greden สถาปนิกและวิศวกรสิ่งแวดล้อมร่วมกันนำแนวคิดนี้มาเป็นพื้นฐานในการพัฒนาบ้านที่ปลูกจากต้นไม้ Fab Tree Hab บ้านที่จะถูกสร้างขึ้นจากการปล่อยให้ต้นไม้โตขึ้นล้อมรอบโครงสร้างที่ถูกออกแบบโดยโปรแกรมคอมพิวเตอร์และสามารถถอดออกมาใช้ซ้ำได้เมื่อต้นไม้โตเต็มที่ ทั้งภายในและภายนอกตัวบ้านสามารถปลูกพืชสำหรับใช้เป็นอาหาร โดยต้นไม้จะโตเต็มที่ภายในเวลา 5 ปี ซึ่งเร็วกว่าต้นไม้ปกติทั่วไป 25% และเช่นเดียวกับสนเรดวูด โครงสร้างบ้านแบบนี้จะเป็นส่วนหนึ่งในการเติมเต็มบ้านหลังอื่นๆ ไปทั้งระบบ

Fab Tree Hab สามารถดูดซับแก๊สเรือนกระจกแทนที่จะปล่อยมันออกมาเหมือนอย่างบ้านแบบทั่วไป สามารถซ่อมแซมตัวเองได้เพราะมันเป็นสิ่งมีชีวิต และหากอยากได้ห้องใหม่เพิ่มสักห้องก็แค่ปลูกเพิ่ม

ด้านบริษัทอย่าง Ecovative Design และ MycoWorks ผู้พัฒนาวัสดุก่อสร้างในอนาคตที่เรียกว่า Myco ชนิดต่างๆ ออกมา ซึ่งเป็นวัสดุที่ได้จากการเลี้ยงเชื้อราให้สร้างออกมาเป็นเส้นใยที่แข็งแรง โดยเฉพาะ Ecovative ที่เป็นผู้นำในการพัฒนาวัสดุ Myco และหวังที่จะสร้างความเปลี่ยนแปลงในอนาคตไปถึงระดับการสร้างตึกระฟ้า หรือการสร้างตึกด้วยเห็ดที่เรียกว่า Mycotecture ก็เป็นอีกหนึ่งขั้นไปสู่การปลูกบ้านมีชีวิตในอนาคต

ขอบอกไว้ก่อนว่าไอเดีย Mycotecture นี้ไม่ใช้แค่ความฝันลมๆ แล้งๆ เมื่อสถาปนิก David Benjamin ได้ใช้อิฐ Myco ของ Ecovative ในการสร้าง Hy-Fi ตึกทรงโค้งที่ได้รับการสนับสนุนจาก Museum of Modern Art และมีแผนที่จะติดตั้งไว้ที่สวนชุมชนเมื่อตึกเห็ดโตเต็มวัย

นอกจากนี้ยังมี BIQ House บ้านพลังงานสาหร่ายแห่งแรกของโลกในเยอรมันที่มีความสามารถในการดูดซับแสงอาทิตย์แล้วเปลี่ยนเป็นพลังงานสำหรับใช้ภายในตึก

บริษัทสัญชาติเดนมาร์ค Allumen เองก็กำลังศึกษาเรื่องการนำยีนเรื่องแสงของสาหร่ายมาใส่ในต้นไม้เพื่อใช้ทดแทนโคมไฟริมถนนที่มีการปล่อยคาร์บอนออกมา

ภาพจาก https://www.allumen.dk

โครงการทั้งหลายเหล่านี้ไม่ได้ถูกพัฒนาขึ้นมาโดยลำพัง โครงการ DARPA’s Engineered Living Materials (ELM) ที่มีสัญญาร่วมกับทาง Evocative กำลังร่วมกันพัฒนาวัสดุชีวภาพที่มีศักยภาพในการนำมาใช้ปลูกบ้านในอนาคตอย่างแท้จริง ในขณะเดียวกันทางฝั่งยุโรปก็มีสหภาพ Living Architecture (LIAR) โครงการพัฒนาปฏิกรณ์ชีวภาพที่จะสามารถนำมาใช้เป็นส่วนประกอบของที่อยู่อาศัยให้แก่มนุษย์เช่นกัน

Synthetic Biology ชีววิทยาสังเคราะห์นี้ไม่ได้จำกัดเป้าหมายอยู่แค่การปลูกบ้านบนโลกเท่านั้น แต่ยังสามารถนำไปประยุกต์ใช้ในดาวเคราะห์ดวงอื่นๆ ได้ดังเช่นที่ NASA กำลังมีโครงการพัฒนาบ้านบนดาวอังคารโดยอาศัยเทคโนโลยีพื้นฐานเหล่านี้เช่นเดียวกัน

แหล่งข้อมูลและภาพประกอบ

https://www.forbes.com/sites/johncumbers/2019/09/26/can-we-redesign-the-modern-city-with-synthetic-biology-could-we-grow-our-houses-instead-of-building-them/#c63680a299be

http://www.archinode.com/Arch9fab.html

http://www.archinode.com/fab-tree-hab.html

https://www.vice.com/en_us/article/aenevj/hy-fi-the-livings-local-sustainable-10000-brick-mushroom-tower-at-moma-ps1

https://www.nytimes.com/2013/04/25/business/energy-environment/german-building-uses-algae-for-heating-and-cooling.html

https://fineartamerica.com/featured/standing-tall-giant-sequoia-redwood-tree-sequoia-national-park-california-ram-vasudev.html?product=art-print