ช่วงวันหยุดส่งท้ายปีที่ผมไปเที่ยวญี่ปุ่นนั้น มีข่าวนึงที่อยู่ในกระแสความสนใจของคนญี่ปุ่นคือ ข่าวการประกาศผู้ชนะการประกวดแบบสนามกีฬาแห่งชาติใหม่ ที่จะสร้างมาทดแทนสนามโอลิมปิคเดิม ในพื้นที่เดิม เพื่อรองรับ Tokyo Olympic 2020 ที่กำลังจะมาถึง

เรื่องนี้น่าสนใจครับ มันมีอะไรมากกว่านั้น

หลายปีก่อน กรุงโตเกียวเมืองหลวงของญี่ปุ่นได้รับการคัดเลือกให้เป็นเจ้าภาพมหกรรมกีฬาของมวลมนุษยชาติ ในปี 2020 ที่กำลังจะมาถึง มีการเตรียมการวางแผนงานอย่างดี ไม่ว่าจะการสร้างหมู่บ้านนักกีฬา การสร้างสนามกีฬาแห่งใหม่

ที่เป็น highlight ก็คือ สนามกีฬาหลักที่จะใช้พิธีเปิดและปิด เป็นสนามกีฬาที่เป็นเหมือนสัญลักษณ์ของมหกรรม ภายใต้ความสว่างโชติช่วงของคบเพลิงที่เป็นตัวแทนของช่วงเวลาการแข่งขันอันน่าตื่นเต้น

Zaha Hadid สถาปนิกนักออกแบบ ระดับเทพเจ้าในวงการ เป็นผู้ชนะการประกวดแบบเมื่อปี 2012

พื้นที่ 290,000 ตารางเมตร รองรับคนดูได้ 80,000 คน  กับการดีไซน์ที่ทรงพลังล้ำสมัย เหมาะกับญี่ปุ่นประเทศแห่งเทคโนโลยี 

แต่ไม่ใช่ทุกคนจะคิดเช่นนั้น  สถาปนิกชั้นนำของญี่ปุ่นหลาย คนออกมาวิพากษ์ ล่ารายชื่อต่อต้าน บอกว่ามันใหญ่เกินไป ออกแบบมาไม่คำนึงถึงสภาพแวดล้อม ทำลายองค์รวมของบริเวณที่ตั้ง ที่เป็นบริเวณเดียวกับสวน เมย์จิ จิงกุ

งานออกแบบเตรียมการมากว่า 2 ปี แล้วสิ่งที่หลายคนคาดไว้ก็เกิดขึ้น เมื่อเดือนกรกฎาคม 2558 ที่ผ่านมา นายก ชินโซ อาเบะ ก็ออกมาล้มกระดาน ประกาศยกเลิกแบบของ Zaha Hadid  โดยให้เหตุผลว่างบประมาณมันบานปลายเกินไป และไม่น่าจะเสร็จทันการแข่งขันรักบี้ ชิงแชมป์โลกที่ญี่ปุ่นจะเป็นเจ้าภาพในปี 2019

Zaha Hadid ถึงกับหัวเราะและออกมาให้สัมภาษณ์ภายหลังว่า นี่เป็นการใช้ข้ออ้างเรื่องงบประมาณมากีดกันงานของเธอชัดๆ ด้วยเหตุผลที่แท้จริงคือไม่อยากให้ชาวต่างชาติเป็นคนออกแบบสนามกีฬาแห่งชาติที่น่าภาคภูมิใจของชาวญี่ปุ่นซะมากกว่า

หลังจากประกาศล้มแบบของ Zaha Hadid ไม่นานนัก รัฐบาลญี่ปุ่นก็เปิดรับแบบใหม่ และประกาศผู้เข้ารอบ 2 แบบสุดท้ายมาเมื่อต้นเดือนธันวาคมที่ผ่านมา คือแบบ A ของ Kengo Kuma และแบบ B ของ Toyo Ito

และท้ายที่สุดสดๆร้อน แบบ A ของ Kengo Kuma ก็เป็นผู้ได้รับคัดเลือกแบบใหม่ ที่จะเป็นสนามกีฬาแห่งชาติใหม่ เพื่อใช้เป็นหลักในโอลิมปิคโตเกียว ปี 2020 หรือ พศ. 2563

แบบของ Kengo Kuma เน้นหนักการใช้ไม้และเหล็กในองค์ประกอบการออกแบบ ดูเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม เข้ากันได้อย่างลงตัวกับสวนเมย์จิ จิงกุ ที่ชาวโตเกียวภูมิใจ แถมยังมีความสูงเพียง 50 เมตร ลดลงจากของ Zaha Hadid ถึง 20 เมตร (แบบของ Zaha Hadid สูง 70เมตร) ไม่บดบังทัศนียภาพเกินไปนัก และใช้งบประมาณการก่อสร้างถูกกว่าแบบแรกของ Zaha เกือบ1เท่า โดยลดความจุผู้ชมลงมาไม่มาก จาก 8 หมื่นเหลือ 68,000 คน

ที่สำคัญที่สุด หน้าตามันญี่ปุ๊น ญี่ปุ่น ถูกใจประเทศชาตินิยมอย่างดินแดนอาทิตย์อุทัยยิ่งนัก

พอ Zaha Hadid รู้ผู้ชนะปุ๊บนอกจากจะให้สัมภาษณ์อย่างที่เขียนไว้ข้างต้นว่าเป็นการกีดกันชาวต่างชาติแล้ว เธอยังหลุดปากมาว่า แบบที่ชนะมันช่างมีการวาง  lay out  คล้ายกับแบบของเธอเสียนี่กะไร แหม่!!!!!!

เรามาดูตารางที่สำนักข่าวญี่ป่นทำขึ้นมาเปรียบเทียบ 3 แบบดีกว่าครับ ว่าการเปลี่ยนแบบเหมาะสมมั๊ย สำหรับผมความเห็นส่วนตัว ก็ว่าเหมาะสมดีแล้ว

แถมท้ายกับหมู่บ้านนักกีฬาของ โอลิมปิกครั้งนี้ครับ

ทางการญี่ปุ่นจัดพื้นที่บริเวณ Harumi ไม่ไกลจากตัวเมืองโตเกียวนัก ให้เป็นที่พักนักกีฬา โดยจะพัฒนาเป็นกลุ่มอาคารพักอาศัย 14-17ชั้น หลายอาคาร มีข่าวว่าจะใช้พลังงานไฮโดรเจนเป็นพลังงานหลักของที่นี่ด้วยซ้ำ

และเมื่อมหกรรมโอลิมปิคและ พาราลิมปิคสิ้นสุด พื้นที่บริเวณนี้ก็จะมีการสร้าง อาคารพักอาศัยสูง 50 ชั้น ขึ้นมาเพิ่มเติมอีก 2 แท่ง และเปลี่ยนให้เป็นโครงการที่อยู่อาศัย มาขายคนญี่ปุ่นต่อไป วางแผนหลายชั้นแบบนี้ ละเอียดสมกับเป็นญี่ปุ่นจริงๆครับ

thank for many pics and info from

http://www.japantimes.co.jp/news/2015/12/22/national/design-by-architect-kengo-kuma-picked-for-new-national-stadium/#.Vo6qFla6LwI

http://www.metro.tokyo.jp/INET/OSHIRASE/2014/12/DATA/20ocja00.pdf

http://www.dezeen.com/2015/12/22/zaha-hadid-laments-remarkable-similarities-between-her-design-and-kengo-kuma-winning-tokyo-2020-olympic-stadium/