ปัญหาฝุ่นพิษกลับมาไทยอีกแล้ว

หลายคนคงรู้สึกได้ว่าช่วงที่ผ่านมานี้ฝุ่นพิษในไทยกลับมาอีกครั้ง และดูท่าทีว่านี่จะไม่ใช่แค่ปรากฏการณ์ชั่วครั้งชั่วคราว แต่อาจพัฒนากลายมาเป็นปัญหาเรื้อรังได้อย่างในหลายๆ ประเทศหากไม่มีการคิดมาตรการป้องกันและแก้ไขปัญหานี้อย่างจริงจังจากทางภาครัฐ ดูได้จากประเทศบ้านใกล้เรือนเคียงอย่าง จีน ที่ประสบปัญหาฝุ่นพิษจนกระทบโครงสร้างทางเศรษฐกิจ รวมทั้งแวดวงอสังหาริมทรัพย์ที่นักลงทุนควรเฝ้าระวังปัญหาคุณภาพอากาศนี้ไว้ให้ดี

ภาพฝุ่นพิษในกรุงเทพเมื่อเดือนมกราคม 2020

กรณีศึกษาฝุ่นพิษจากเมืองจีนที่มีผลต่อระบบเศรษฐกิจ

กรณีศึกษาตัวอย่างผลกระทบจากฝุ่นพิษที่มีต่อราคาอสังหาฯ ที่จะนำมาให้ผู้อ่านได้เห็นกันวันนี้ คือ งานวิจัยศึกษาผลกระทบของฝุ่นพิษที่มีต่อราคาบ้านในเมืองเฉิงตู มณฑลเสฉวน อันเป็นเมืองศูนย์รวมแห่งวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี การพาณิชย์ การเงิน การขนส่ง และการสื่อสารแห่งตะวันตกเฉียงใต้ของจีน GDP ของปี 2016 คิดเป็น 1,217.02 พันล้านหยวน หรือราวๆ 5,319 พันล้านบาท ธุรกิจอสังหาริมทรัพย์ได้รับการสนับสนุนและเติบโตอย่างต่อเนื่อง สัดส่วนการลงทุนในอสังหาฯ คิดเป็น 21.68% ของ GDP สูงกว่าค่าเฉลี่ยถึง 13.79%

ปัจจัยเด่นที่ดึงดูดให้ทั้งคนท้องถิ่นและชาวต่างชาติสนใจมาซื้อบ้านที่เฉิงตูคือ สภาพแวดล้อมที่ผ่อนคลาย แต่การเติบโตและพัฒนาทางเศรษฐกิจก็มีผลให้ฝุ่นพิษกลายเป็นปัญหาหนักขึ้นทุกวัน แม้ว่าจะยังไม่รุนแรงเท่าในปักกิ่ง แต่ระดับอากาศคุณภาพดีมีเพียง 12% ในพื้นที่เท่านั้น ทำให้เฉิงตูกลายเป็นหนึ่งในเมืองที่มีค่าฝุ่นพิษสูงอันดับต้นๆ ของประเทศจีน

จากงานวิจัยพบว่าฝุ่นพิษมีผลกระทบต่อทั้งราคาขายและราคาเช่าบ้านในเฉิงตู โดยเฉพาะราคาเช่าบ้านที่จะมีความอ่อนไหวต่อปริมาณฝุ่นมากกว่าราคาขาย เมื่อได้ควบคุมปัจจัยอื่นๆ ที่จะมีผลต่อราคาบ้านแล้วพบว่า “ค่าดัชนีคุณภาพอากาศที่เพิ่มขึ้น 0.1 หน่วย มีผลให้ราคาขายบ้านร่วงลง 3.97% และร่วงลงมากขึ้นไปอีกเป็น 4.01% หากเป็นบ้านให้เช่า”

ถ้าจะพูดให้เห็นภาพ คือ ราคาขายบ้านเฉลี่ยทั่วไปอยู่ที่ 7,604.42 หยวนต่อตารางเมตร หรือประมาณ 33,000 บาทต่อตารางเมตร หากพื้นที่นั้นมีปริมาณฝุ่นพิษเพิ่มขึ้น 0.1 หน่วย จะมีผลให้มูลค่าบ้านลดลงไป 301.90 หยวนต่อตารางเมตร หรือรายได้หายไป 1,300 บาทต่อตารางเมตรโดยประมาณ

หากเป็นราคาเช่าบ้านพื้นที่ 25 ตารางเมตร ราคาเฉลี่ยรายปีจะอยู่ที่ 6,735 หยวนต่อตารางเมตรต่อปี (ประมาณ 29,000 บาทต่อปี) หากพื้นที่นั้นมีปริมาณฝุ่นพิษเพิ่มขึ้น 0.1 หน่วย จะมีผลให้มูลค่าบ้านลดลงไป 270.07 หยวนต่อปี (รายได้หายไปประมาณ 1,180 บาทต่อปี)

เกิด Crowding out effect ภาคเอกชนขนเงินย้ายออกจากเมือง

นอกจากนี้งานวิจัยยังคาดว่าปริมาณฝุ่นพิษจะนำไปสู่ Crowding out effect ในพื้นที่ต่างๆ พูดง่ายๆ คือ กลุ่มคนที่มีความสามารถในเขตพื้นที่เมือง โดยเฉพาะกลุ่มคนที่มีรายได้สูงและกลุ่มคนร่ำรวยที่โดยปกติแล้วให้ความใส่ใจในเรื่องสุขภาพและคุณภาพการเป็นอยู่จะมีความเต็มใจยอมจ่ายเยอะขึ้นเพื่อให้ตนได้อยู่ในพื้นที่ที่คุณภาพอากาศดี ส่งผลให้มีการโยกย้ายถิ่นฐานและกระทบต่อสภาพคล่องทางประชากรในพื้นที่ โดยความหนาแน่นของประชากรอาจไม่ได้ขึ้นกับระดับการพัฒนาเศรษฐกิจของแต่ละพื้นที่หรือโอกาสการจ้างงานอีกต่อไป แต่ขึ้นอยู่กับปัจจัยทางสภาพแวดล้อมและคุณภาพอากาศอีกด้วย

เห็นได้ว่าปัญหาฝุ่นพิษไม่ใช่เรื่องเล่นๆ นอกจากจะส่งผลกระทบในแง่ของสุขภาพอนามัยของประชาชนในพื้นที่แล้วยังส่งผลกระทบทอดใหญ่ไปถึงระดับโครงสร้างทางเศรษฐกิจได้เลยทีเดียว หากรัฐยังไม่รีบคิดหาทางแก้ปัญหาอาจเกิดความเสียหายใหญ่ตามมาแบบคาดไม่ถึงก็เป็นได้ในระยะยาว

แหล่งข้อมูลและภาพประกอบ

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6025591/

https://unsplash.com/photos/ma5Gpk-YPOc

https://unsplash.com/photos/5_kk36LtviA

https://unsplash.com/photos/3mErKfgolzM