สังคมมนุษย์คลั่งไคล้ตึกสูงมานานแล้ว ตั้งแต่วิหารหินในอังกฤษและฝรั่งเศส ไปจนถึงหอคอยโลหะและกระจกที่ส่องประกายแสงในตะวันออกกลาง พลังแห่งความสูงดึงดูดจินตนาการของเรามาตลอด ไม่ว่าจะเพื่อเอื้อมถึงสวรรค์ เพื่อรองรับจำนวนประชากรที่เพิ่มขึ้น หรือเพื่อให้เห็นวิวงดงามของมหานครอันกว้างใหญ่

แน่นอนว่าตึกสูงเสียดฟ้านำมาซึ่งความท้าทายของเศรษฐกิจ สังคมและการเมืองอย่างมาก ซึ่งก็แปลได้อีกแง่ว่าโครงการสูงเสียดฟ้าส่วนใหญ่จะไม่มีวันได้ก้าวจากกระดานวาดรูป ไปสู่การก่อสร้างได้เลย เชิญชม 10 สุดยอดแนวคิดตึกสูงที่เป็นเพียงจินตภาพตลอดหนึ่งศตวรรษที่ผ่านมา ตัดสินเองเลยแล้วกันว่าตึกไหนไม่ควรได้สร้าง – และตึกไหนที่น่าจะเป็นอาคารแสนวิเศษที่สมควรถูกสร้างได้จริง…

Hotel Attraction โดย แอนโทนี่ กอดิ (1908)

ภาพจาก World Architecture Community

ตึกระฟ้ารูปทรงแปลกตาฝีมือแอนโทนี่ กอดิ ที่เดิมตั้งใจจะสร้างในพื้นที่ของ World Trade Center ของแมนฮัตตันในปัจจุบันออกแบบมาสูงเท่ากับหอไอเฟล ด้วยความคิดก้าวล้ำและการออกแบบที่พัฒนาจากรูปแบบเดิม กอดิเสนอว่าผนังอาคารจะประดับด้วยเศษกระเบื้องโมเสค อลาบาสเตอร์และแก้วที่ได้มาจากซากปรักหักพังรอบเมือง โครงการตึกรูปทรงโค้งเว้าของเขาไม่เคยได้กลายเป็นผลงานจริง อย่างไรก็ตาม แนวคิดการออกแบบของกอดิยังคงมีให้เห็นในผลงานสลับซับซ้อนเมื่อไม่นานมานี้ของซาฮา ฮาดิดและคุป ฮิมเมลบลาว

Tatlin’s Tower โดยวลาดิเมียร์ แททลิน (1919)

ภาพจาก History Rundown

เรียกกันอีกชื่อว่า Monument to the Third International โครงสร้างรูปก้นหอยที่ทำจากเหล็ก โลหะและกระจกนี้ได้รับการนำเสนอเพื่อเป็นเครื่องสดุดีแด่บุคคลตัวอย่างด้านสังคมนิยมและสมัยนิยมในเปโตรกราด (ปัจจุบันคือเซนต์ปีเตอร์สเบิร์กในรัสเซีย) หอคอยแห่งนี้ออกแบบมาเพื่อเป็นสำนักงานใหญ่บริษัทคอมอินเทิร์นที่มีทั้งห้องบรรยาย ห้องประชุมและศูนย์กลางการสื่อสารอยู่ภายในสี่เหลี่ยมจัตุรัส รูปทรงกระบอก พีระมิดและทรงกลม

Chicago Tribute Tower โดยอดอล์ฟ ลูส (1922)

ภาพจาก Bridge to Babel (ซ้าย) และ The Columnist (ขวา)

ถึงแม้มันจะไม่ชนะเลิศในการประกวดออกแบบอาคารสำนักงานแห่งใหม่ของ Chicago Tribute ในปี 1922 หอคอยทรงดอริคขนาดมหึมาของอดอล์ฟ ลูสก็คงอยู่ในความทรงจำของหลายๆคนมายาวนาน ด้วยขนาดและสัดส่วนที่สมดุลกันและภายนอกหุ้มด้วยแกรนิตดำเงาทั้งหลัง อาคารสูงสง่าดั่งอนุสาวรีย์ แต่ก็คงไว้ซึ่งคตินิยมแบบคลาสสิค นับเป็นปฏิทรรศน์อันยิ่งใหญ่แห่งวงการสถาปัตยกรรม เพราะผลงานชิ้นนี้เป็นเหมือนสัญลักษณ์แห่งการออกแบบล้ำสมัยที่มีมาก่อนคำว่า “สมัยใหม่” เสียอีก

Palace of the Soviets โดย โบริส ไอโอฟาน และ ไอแวน โซลตอฟสกี (1931)

ภาพจาก Soviet-Empire

ปี 1931 สตาลินประกาศรับสมัครผลงานประกวดออกแบบหอประชุมสภาแห่งใหม่ในมอสโก โดยมีสถาปนิกชื่อดังระดับโลกหลายคนเข้าร่วมการประกวด รวมถึง เลอคอร์บูซิแยร์และวอลเตอร์ โกรเปียสด้วย แต่รางวัลตกเป็นของสถาปนิกชาวโซเวียต โบริส ไอโอฟานและไอแวน โซลตอฟสกี ที่นำเสนออนุสาวรีย์แบบนีโอคลาสสิคตระการตาประดับรูปปั้นของวลาดิเมียร์ เลนินสูง 260 ฟุตไว้ด้านบน โครงการนี้เริ่มต้นก่อสร้างในปี 1937 แต่ต้องชะงักไปในปี 1941 ตอนเกิดสงคราม

The Illinois (Mile-High Skyscraper) โดยแฟรงก์ ลอยด์ ไรท์ (1956)

ภาพจาก Archive of Affinities

ตึกนี้ออกแบบมาเพื่อให้เมืองชิคาโก รัฐอิลลินอยส์มีตึกสูงเสียดฟ้า 528 ชั้นที่มีพื้นที่ทั้งหมดกว่า 18 ล้านตารางฟุต ลอยด์ ไรท์เชื่อว่าอาคารนี้ – ซึ่งสูงกว่าตึกเอมไพร์สเตทเกินสี่เท่า – สามารถก่อสร้างได้จริงถึงแม้จะมีอุปสรรคมากมาย อย่างเช่น การที่ชั้นสูงๆของอาคารจะแกว่งไปมาเพราะลม ตึกนี้ละม้ายคล้ายคลึง Kingdom Tower ในเจดดาห์ ซาอุดิอาระเบีย – ซึ่งคาดว่าจะเป็นอาคารที่สูงที่สุดในโลกเมื่อสร้างเสร็จในปี 2020

Millennium Tower โดยนอร์แมน ฟอสเตอร์ (1989)

ภาพจาก Foster + Partners

นี่คือโครงการสำหรับสร้างบนเกาะฝีมือมนุษย์ที่อยู่ห่างไปสองกิโลเมตรจากชายฝั่งอ่าวโตเกียว “เมืองแนวตั้ง” ของฟอสเตอร์จะมีความสูงเหนือ Burj Khalifa ถึงสิบเมตรถ้าได้ก่อสร้างจริง สุดยอดสิ่งก่อสร้างขนาด 170 ชั้นแห่งนี้มี “Sky Centers” ที่คั่นระหว่างทุกๆสามสิบชั้นเพื่อให้อาคารสำนักงานที่ดูยาวเหยียด มีสวนและห้องโถงไว้พักสายตาบ้าง – ซึ่งเป็นแนวคิดที่มีการใช้งานจริงใน Shanghai Tower โดยเกนสเลอร์ที่เพิ่งสร้างเสร็จไปในปีนี้

X-Seed 4000 โดยปีเตอร์ เนวิลล์ (1995)

ภาพจาก Wikipedia และ Green City

Taisei Corporation บริษัทก่อสร้างสัญชาติญี่ปุ่นทำให้หอคอยของสถาปนิกจากสหราชอาณาจักรอย่าง Millenium Tower ดูแคระเกร็นไปเลย X-Seed 4000 ออกแบบมาเพื่อรองรับประชากรถึงหนึ่งล้านคนและได้รับการขนานนามว่าเป็น “สิ่งก่อสร้างที่สูงที่สุดเท่าที่มนุษย์เคยจินตนาการมา” – ด้วยความสูงถึงสองไมล์ครึ่ง เมืองที่ไม่พึ่งพาพลังงานภายนอกแห่งนี้จะมีระบบรถไฟฟ้าไว้เป็นการคมนาคมของหลักประชากรภายใน

World Trade Center Memorial Square โดย Richard Meier and Partners, Eisenman Architects, Gwathmey Siegel and Associates Architects, and Steven Holl Architects (2002)

กลุ่มรวมดาวสถาปนิกที่ประกอบไปด้วย ริชาร์ด ไมเออร์ ปีเตอร์ ไอเซนแมน กวาธมีย์ ซีเกล และสตีเว่น ฮอลล์ ร่วมมือกันออกแบบอาคารให้พื้นที่ Ground Zero ของนิวยอร์กหลังเหตุก่อการร้ายวันที่ 11 กันยายน ปี 2001 ผลงานเข้าร่วมการประกวดซึ่งสุดท้ายก็พ่ายแพ้ให้กับฝีมือของแดเนียล ลิบสกินด์ชิ้นนี้ ประกอบด้วยหอคอยหลายหลังเชื่อมต่อกันด้วยสะพานสูงเสียดฟ้าและมีส่วน “นิ้ว” ยื่นออกมาด้านข้างเกิดเป็นรูปทรงตารางขึ้นมาเหนือเมือง ชั้นล่างสุดของหอคอยจะกลายเป็นเหมือนประตูสู่สวนอนุสรณ์ขนาดใหญ่

Asian Cairns โดยวินเซนต์ คาลเลเบาท์ (2013)

ภาพโดย New Age Agriculture

วินเซนต์ คาลเลเบาท์ สถาปนิกที่โด่งดังด้านแนวคิดการออกแบบขนาดใหญ่ ผู้ได้แรงบันดาลใจจากกระบวนการทางชีววิทยาของสิ่งมีชีวิตตามธรรมชาติ คิดผลงานอาคารชุดที่เป็นเหมือน “ตึกผสมไร่” อันน่าตื่นตะลึงแห่งนี้ให้แก่เมืองเซินเจิ้น ประเทศจีน ทุกแคปซูลรูปก้อนกรวดออกแบบมาให้มีลักษณะภายในต่างกันไป มีทั้งสวนผลไม้ในร่มและเกษตรกรรมชนิดอื่นๆ ทั่วทั้งโครงการ “กองหิน” สูงพวกนี้ยังมีการจัดสรรพื้นที่เป็นดาดฟ้าและสวนหย่อม มีกังหันลมและระบบรีไซเคิลน้ำเสียเพื่อให้ตึกสูงในเมืองเหมาะกับการรักษาสิ่งแวดล้อมมากขึ้น

Conceptual Tower โดย Mark Foster Gage Architects (2015)

ภาพโดย Curbed

เมื่อถูกขอให้ออกแบบอาคารระฟ้าแห่งใหม่ สำหรับพื้นที่สมมุติบนถนน 57th Street ในมหานครนิวยอร์ก – หรือเรียกกันอีกอย่างว่าถนนมหาเศรษฐี เนื่องจากมีอาคารพักอาศัยสุดหรูผุดขึ้นมาอย่างมากมายในระยะหลัง – มาร์ค ฟอสเตอร์ เกจก็ทำให้โลกอินเตอร์เน็ตต้องฮือฮาด้วยภาพตึกที่ได้แรงบันดาลใจจากสถาปัตยกรรมโกธิคซึ่งตกแต่งอย่างตระการตาซึ่งฉีกแนวจากอาคารแบบทันสมัยที่อยู่ติดๆกันไปเลย ด้วยการ์กอยล์ ระเบียงและรายละเอียดประดับประดาอื่นๆในรูปแบบร่วมสมัย อาคารนี้ดูเหมือนมีเอกลักษณ์โดดเด่นเป็นหนึ่งเดียวกันเมื่อมองจากระยะไกล แต่เมื่อมองดูใกล้ๆจะเห็นโครงสร้างภายนอกที่สละสลวยงดงาม

Source: architizer.com